درمان شانه یخ زده : شانه‌ی منجمد که به نام چسبندگی کپسول شانه هم معروف است، معمولاً با سفتی و احساس درد در شانه نمایان می‌شود. نشانه‌ها معمولاً به‌تدریج شروع می‌شود و با گذشتن زمان بدتر می‌شود.
خطر بروز شانه‌ی منجمد در بیمارانی که در دوره‌ی باز توانی پس از بیماری‌هایی خود مانند ماستکتومی (برداشتن بخشی از سینه و غدد لنفاوی) و یا سکته‌ی مغزی قرار دارند بیشتر می‌شود.
درمان آن شامل تمرینات افزایش‌دهنده‌ی دامنه‌ی حرکتی شانه در درجات خفیف و درمان‌های کاهش‌دهنده‌ی التهاب داخل مفصلی مانند تزریقات استروئید داخل آن زیر دیدمستقیم سونوگرافی و یا دستگاه تصویربرداری با اشعه x در درجات پیشرفته‌تر هستند.
شانه‌ی یخ‌زده معمولاً یک‌طرفه اتفاق می‌افتد اما بااین‌وجود در درصد کمی از بیماران دیده‌شده است که 2 طرف شانه را درگیر کرده باشد.

شانه ی یخ زده چیست؟

مشخصه ی این بیماری شروع درد خود بخودی و معمولا بدون علت در شانه است، که به مرور و بصورت پیشرونده محدودیت حرکتی در مفصل را به دنبال دارد. یعنی ممکن است فرد بدون هیچ مشکلی شب بخوابد و صبح با درد شدید از خواب بیدار شود و موهایش را با درد شانه بزند یا به سختی کیف پولش را در جیب پشتی شلوار قرار دهد.

درمانه غیر جراحی شانه منجمد

حدود 90% افزاد با درمان های غیر جراحی بعد از مدتی طولانی حالت نرمال اولیه را بدست می آورند.

داروهای ضد التهاب

یکی از روش های رایج برای درمان تزریق استروئید داخل مفصل است

درمان شانه یخ زده

در صورت عدم نتیجه گیری از روش های بالا نیاز است از روش های جراحی استفاده انجام پذیرد. از جمله روش های جراحی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• دست کاری و حرکت شانه زیر بیهوشی(manipulation) :

به این روش چسبندگی ها آزا می گردد

• آرتروسکوپی شانه:(شکل 6)

در این روش به وسیله یک برش کوچک داخل مفصل شانه شده و محل چسبندگی آزاد میگردد.

علائم شانه یخ‌زده (شانه منجمد)

شانه‌ی یخ‌زده خیلی به‌آرامی پیشرفت می‌کند و 3 مرحله دارد. هر مرحله می‌تواند چندین ماه طول بکشد.

1. مرحله‌ی اول یا شروع انجماد: هر حرکت مفصل شانه باعث ایجاد درد شدیدی می‌شود و دامنه‌ی حرکتی مفصل شروع به محدود شدن می‌کند.
2. مرحله‌ی یخ‌زدگی کامل: بااینکه دردها شروع به کاهش می‌کنند اما در مقابل میزان سفت شدگی مفصل بیشتر شده و دامنه‌ی حرکتی محدودتر می‌شود.
3. مرحله‌ی بازگشتی (ذوب‌شدگی): دامنه‌ی حرکتی مفصل شانه شروع به بازگشت و بهبودی اندکی حاصل می‌شود.

در برخی افراد دردها در طول شب تشدید شده باعث بیدار شدن از خواب می‌گردد.

علل ابتلا به شانه منجمد

استخوان‌ها، لیگامنت‌ها و تاندون‌ها که مفصل شانه را در داخل بافت ارتباط‌دهنده‌ای به نام کپسول دورهم جمع شده‌اند. شانه‌ی یخ‌زده زمانی ایجاد می‌شود که این کپسول اولاً نازک‌تر و دوما سفت‌تر شود. به دنبال آن، محدوده‌ی حرکتی شانه را محدود و مختل سازد. این مشکل در بیماران دیابتی و آن دسته از بیمارانی که برای مدتی شانه‌ی خود را حرکت نداده‌اند (بعد از جراحی‌ها و یا شکستگی‌ها) بیشتر شایع است.

در شانه ی یخ زده، کپسول مفصلی شانه ملتهب می شود و باند های ضخیم شده ای در بافت کپسول ایجاد می شود که موجب ضخیم شدن و سفت شدن آن و در نتیجه محدودیت فضای مفصلی می شوند. علامت شاخص این بیماری درد شدید و ناتوانی در حرکت دادن شانه، چه با استفاده از کمک و چه بدون آن است.

عوامل خطرزای شانه منجمد

• سن و جنس: افرادی بالای 40 سال بیشتر در معرض خطر هستند و این بیماری بین بانوان بیشتر شایع است.
• بی‌حرکتی و یا کاهش حرکت مفصل شانه: افرادی که در مدت‌زمانی زیادی فعالیت دستشان را محدود کرده‌اند، آسیب‌های ROTATOR CUFF، شکستگی‌های بازو، حملات و سکته‌های مغزی و دوران نقاهت پس از جراحی‌ها
• بیماری‌های سیستمیک مانند 1. دیابت، 2. تیروئید پرکار یا کم‌کار 3. بیماری‌های قلبی- عروقی 4. سل 5. بیماری پارکینسون

پیشگیری از ابتلا به شانه یخ زده

این مشکل به دلیل اینکه به‌عنوان یک عارضه بعد از انواع مشکلات و بیماری‌هایی که سبب بی‌حرکتی دست می‌شود. شناخته‌شده است، در صورت بروز مشکلات محدودکننده‌ی دامنه‌ی دست باید در اسرع وقت تمرینات ورزشی افزایش‌دهنده‌ی دامنه‌ی حرکتی شانه را شروع کرد.

همانطور که در علت ها اشاره کردیم، بی حرکت بودن شانه و استفاده از دامنه ی حرکتی محدودی از شانه می تواند شما را مستعد یخ زدن! کند. مثلا ممکن است بخاطر دردی که بعد از شکستن دستتان دارید، بازوی خود را به بدنتان بچسبانید تا کوچکترین حرکتی نداشته باشد! اما این برای سلامت شانه ی شما بدتر است چون تغذیه ی اجزای مفصل شما وابسته به حرکت مفصل است و شما با این کار تغذیه ی مفصل را مختل می کنید.

مورد دیگری که باید توجه کنیم این است که عملکرد شانه ی ما فقط به خود مفصل شانه مربوط نیست! قرار گیری و عملکرد مناسب بخش های دیگر مثل استخوان های ترقوه، جناغ و مهره های گردنی و سینه ای هم در کنار استخوان های کتف و بازو مهم است. اگر اینها سر جای خود قرار نگرفته باشند ( اندکی جابه جا شده باشند)، روی حرکات شانه تاثیر منفی می گذارند.

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

کلینیک آذرگان