تزریق شایع و معمول دیگری به نام بلوک ریشه ی عصب سیاتیک (SNRB) وجود دارد که 2 کاربرد شایع دارد:
- اندیکاسیون تشخیصی
- اندیکاسیون درمانی
- زمانیکه یک ریشه ی عصب بسته به محل قرارگیری خود تحت فشار قرار گیرد دچار التهاب می شود که متعاقب این التهاب شاهد بروز درد کمر و پاها خواهیم بود.
- زمانیکه که از طریق تصویربرداری ها مانند MRI نتوان به درستی التهاب را تشخیص داد از SNRB برای جستجو منشا آسیب استفاده می کنند.
- همچنین در درمان برای بیرون زدگی های جانبی دیسک کمر کاربرد دارد (دیسکی که خارج از کانال نخاع دچار پارگی شده باشد.)
روش انجام تزریق SNRB چگونه است؟
در این تزریق سوزن های مخصوص تحت هدایت فلوروسکوپی (تصویربرداری زنده با اشعه X) و یا تحت هدایت سونوگرافی از سوراخ بین بدنه ی مهره‌ها وارد و تزریق لیدوکائین و یا استروئید (ضد التهاب) انجام میشود.
هدایت دستگاه فلوروسکوپی جهت اطمینان از رساندن دارو به محل دقیق ریشه ی عصب استفاده می شود و اگر پس از تزریق طی بررسی پزشک درد بیمار به طور قابل توجهی کاهش داشت و یا از بین رفت استنباط میشود که منشا اصلی درد کمر همان ریشه ای است که در نزدیکی آن تزریق انجام شده است.
به دنبال تزریق استروئید کاهش التهاب را خواهیم داشت.
تفاوت در میزان موفقیت بستگی به تشخیص اولیه‌ی پزشک دارد. حتی اگر تزریق ابتداُ برای تشخیص استفاده شده باشد.
تکرار تزریق طبق صلاحدید پزشک معالج است.
طبق اصول پزشکی انجام SNRB تفاوت بسیاری با تزریق اپیدورال دارد و باید توسط پزشکان با تجربه انجام شود. و با توجه به اینکه تزریق خارج از نخاع انجام می شود خطر نشت مایع مغزی نخاعی وجود ندارد و از آنجایی که تزریق درست کنار ریشه ی عصب انجام میشود احتمال وجود درد گذرا در پای بیمار وجود دارد.
تزریق ترانس فورامینال در دردهای بخش پایینی کمر مفید هستند، در صورتی که بیرون زدگی دیسک و یا آرتروز دیسک و یا تحت فشار قرار گرفتن ریشه ی عصب وجود داشته باشد در کاهش التهابات دیسک و ریشه ی عصب موثر واقع می شود و درمان صورت می گیرد.
وجود تنگی کانال نخاعی و همچنین وجود کیست سینوویال نزدیک ریشه ی عصب و وجود علائم سیاتیک از موارد کاندید اصلی این تزریق هستند.
شرح عمل:
این عمل به صورت سرپایی و به صورت بستری کمتر از 6 ساعت (DAY CARE) در اتاق عمل انجام می‌پذیرد. در مواقعی تزریق آرامبخش‌های خفیف (SEDATION) ممکن است که انجام شود.
این تزریق به صورت کلی دردناک نیست. بیمار پس از پذیرش در اتاق عمل روی تخت به روی شکم دراز کشیده ، مانیتورینگ قلبی می شود و پس از ضدعفونی محل تزریق به روش استریل از روی پوست ماده ی بی حس کننده تحت هدایت دستگاه سونوگرافی و یا دستگاه فلوروسکوپی (تصویربرداری زنده با اشعه X) توسط پزشک متخصص تزریق میگردد.سپس سوزن اسپاینال تحت هدایت یک و یا هر دو دستگاه فوق از طریق حفره ی بین مهره ای (FORAMEN) وارد فضای اپیدورال می گردد. سوزن در کنار ریشه ی عصبی قرار می گیرد که از ستون فقرات خارج شده است. علت اصلی این قرارگیری این است که در این نقطه شاخه ی جلویی ریشه ی عصب وجود دارد که نقشی حیاتی در انتقال پیام تحریکی درد به سیستم اعصاب مرکزی را ایفا می کند، بنابراین استفاده از لیدوکائین در تزریق باعث بلوک عصب شما شده و از انتقال پیام درد به مغز جلوگیری به عمل می آورد و همچنین داروی استروئید از طریق نقش ضد التهابی خود باعث کاهش التهاب ریشه ی عصب و دیسک درگیر شده و سبب از سرگیری خونرسانی و تغذیه ی موضع آسیب دیده می گردد. به همین دلیل است که پیدا کردن محل دقیق ورود سوزن و قرارگیری صحیح آن در کنار ریشه ی عصب استفاده از دستگاه فلوروسکوپی در این عمل به عنوان راهنما را توجیه میکند.
به علاوه مواردی وجود دارد که باعث ایجاد التهاب در ریشه ی عصب شده است که در اینجا به چند تن از این موارد اشاره میشود:
- باریک شدن حفره ی Foramen به دلیل وجود بیماری ناشی از التهابات مفصلی در کمر
- پارگی جزئی دیسک و یا بیرون زدگی از جای خود (کش آمدن و یا دیسک بالجینگ) که باعث بر هم خوردن PH ماده ی ژلی وسط دیسک (NUCLEUS PULPOSUS) به نفع اسیدی شدن شده و التهاب را ایجاد می کند.
برای مشخص شدن محل دقیق تزریق ماده ی حاجب تزریق می گردد ، زمانی که محل دقیق تائید شد میزان مورد نیاز از دارو با تکنیکی آرام تزریق میگردد . در این مرحله انتظار می رود که احساس تیرکشیدن و یا پرشدگی در پاها به دلیل مجاورت با ریشه ی قدامی عصب حس شود.
زمانی که تزریق داروهای مورد نیاز به پایان برسد پانسمان میشوید و به اتاق ریکاوری منتقل میشوید.
پس گذشت یک یا چند ساعت شما در حالی که کمربند طبی میله دار خود را بسته اید با حال عمومی خوب و در حالی که آموزش های لازم را دریافت نموده اید مرخص خواهید شد.
شایان ذکر است که انتخاب نوع تزریق مناسب برای هر بیمار طبق نظر نهایی پزشک شما خواهد بود.
