تعویض مفصل لگن و ران از جمله کاربردی ترین و موفقیت آمیز ترین اعمال جراحی در انسان است. ابن جراحی میتواند فرد را از دردی مزمن که مدت ها مانع فعالیت بدنی طبیعی شده یا از یک درد حاد لگن ناشی از تخریب مفصل ران رها سازد. و این عمل به معنی خارج کردن همه و یا قسمتی از مفصل لگن تخریب شده و کارگذاری مفصل گوی مانند و یا گوی و کاسه هر دو باهم است .
جراحی تعویض مفصل ران و لگن چگونه انجام میشود
در عمل جراحی تعویض مفصل لگن پزشک جراح سر استخوان ران را که خراب شده است از بدن بیمار خارج کرده و آنرا با یک کره مصنوعی جایگزین میکند. این کرده مصنوعی میتواند از جنس فلز یا سرامیک باشد.
در عمل جراحی تعویض مفصل لگن، مفصل خراب شده ران در ناحیه لگن با یک مفصل مصنوعی جایگزین میشود. ولی چه کسانی به عمل جراحی تعویض مفصل لگن نیاز دارند و این جراحی به چه کسانی میتواند کمک کند. این جراحی چگونه انجام میشود و چه کمک هایی به بیمار میکند. با نظر پزشک تایین میشود. در این جراحی سطوح آسیب دیده استخوان و مفصل با قسمت های پروتز جایگزین می شود. از آنجا که این قسمت های مصنوعی در بدن بیمار جای داده می شوند به آنها ایمپلنت گفته می شود .
عمل جراحی تعویض مفصل لگن و ران در چه کسانی مورد نیاز است
این عمل به دلایل مختلفی میتواند انجام شود. هر کسی که به هر علتی مفصل ران در ناحیه لگن خراب شده باشد عمل جراحی تعویض مفصل میتواند کمک کننده باشد.
شایع ترین دلایل آن شامل موارد زیر میشود.
- آرتروز یا وقتی که مفصل ران سائیده شده
- جوش نخوردن شکستگی های مفصل ران
- نکروز آوازکولر و خرابی سر استخوان ران به علت نرسیدن خون
- وقتی که مفصل ران دررفتگی مادرزادی داشته و به علت آن خراب میشود
تعویض مفصل لگن چه فایده ای دارد
بیمارانی که تصمیم به عمل جراحی تعویض مفصل لگن میگیرند عمدتا کسانی هستند که به علت خراب شدن مفصل ران در این ناحیه درد دارند. این درد مانع از انجام کارهای روزانه شده و لذت یک زندگی خوب و سالم را از بیمار میگیرد.
قبل از انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن بسیاری از بیماران از خود و از پرشک میپرسند این نوع جراحی چه کمکی میتواند به من بکند و بعد ار جراحی چه تغییری در زندگی من رخ میدهد. باید بگویم این عمل جراحی باعث افزایش کیفیت زندگی، کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی ران میشود.
نتایج عمل تعویض مفصل لگن
کاهش درد، بهبود عملکرد لگن، بهبود حرکت، بهبود کیفیت زندگی، نتیجه ی عمل جراحی تعویض مفصل لگن ، معمولا عالی می باشد و پس از آن فرد باید احساس درد یا خشکی نداشته باشد.
برخی افراد ممکن است با عفونت ، شل شدگی یا جا به جایی پروتز بعد از عمل مشکل پیدا کنند.
بعد از ۱۵ تا ۲۰ سال بعد از عمل تعویض مفصل لگن پروتز شل و گشاد خواهد شد که در این صورت باید تعویض شود.درافراد جوان که فعالیت بیشتری انجام می دهند ممکن است پروتز دچار ساییدگی شود در چنین شرایطی باید قبل از گشاد شدن آن را تعویض کرد.
ایا تعویض مفصل ران درد دارد
تعویض مفصل لگن می تواند درد را از بین ببرد، بدین ترتیب قدرت و حرکت در مفصل افزایش خواهد یافت .در برخی از بیماران نتایج بسیار چشمگیر است.آنها عنوان می کنند که تنها دو روز بعد از جراحی و فقط در محل عمل جراحی درد داشته اند و درد مفصل که قبل از عمل آنها را آزار می داد، بسیار کاهش یافته است.
نکات مهم در مراقبت های لازم بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
در صورت وجود تورم و گرما در مفصل جراحی شده یخ گذاری انجام دهید. یخ گذاری باید به صورت منظم بین 15الی 20 دقیقه و5 نوبت در روز انجام شود.
در طول 2 تا 3 هفته اول تنها باید به صورت طاق باز بخوابید و از غلت خوردن ، خوابیدن به پهلو و چرخش بدن یا پاها اجتناب کنید. به هیچ عنوان مفصل ران خود را بیشتر از 90 درجه خم نكنيد.
به منظور خم نشدن مفصل ران بیش از 90 درجه ؛ هنگام نشستن روی صندلی ، تخت خواب ، سرویس بهداشتی و … حدود 5 تا 6 سانتی متر لگن خود را بالاتر از زانو ها قرار دهید.
برای این منظور می توان از یک بالش فشرده بر روی صندلی استفاده کنید تا ارتفاع صندلی افزایش یابد. بالش باید به اندازه کافی سفت باشد تا وقتی روی آن می نشینید، تغییر فرم زیاد ندهد.
بيماران تا دو الي سه هفته بعداز عمل نياز به استفاده از واكر دارند و از هفته دوم به بعد مي توانند از عصا استفاده كنند و از هفته پنج عصا را كنار بگذارند.
هنگام نشستن مچ پا یا زانوهایتان را روی هم نیندازید.
از آنجايي كه نمی توانید برای برداشتن چیزهایی که نیاز دارید مرتبا خم شوید ، کنارصندلی خود یک میز بگذارید و وسایل مورد نیاز خود را روی آن قرار دهید.
روش خوابیدن روی تخت خواب بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
با نشستن بر روی لبه ی تخت، ابتدا پای جراحی نشده ی خود را روی تخت قرار دهید و با کمک بازوهایتان به سمت تخت خود را به آرامی سر دهید. سپس به آرامی پای جراحی شده ی خود را بالا بیاورید و روی تخت بگذارید.
برای بلند شدن از تخت هم می توانید بدن خودتان را به کناره ی تخت سوق دهید و با کمک دستهای خود و اهرام کردن دستانتان روی تخت بنشینید. سپس می توانید پای جراحی شده ی خود را به لبه ی تخت سر دهید و نهایتا در لبه ی تخت بنشینید.
اگر ارتفاع تختتان پایین است ، یک تشک دیگر به تختتان اضافه کنید یا می توانید با اضافه کردن یک بلوک زیر پایه های تختتان ارتفاع آن را افزایش دهید.
طریقه پوشیدن لباس بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
برای پوشیدن و در آوردن لباس باید از پای جراحی شده شروع کنید. به منظور این کار باید روی یک صندلی مناسب یا لبه ی تخت بنشینید. لازم به ذکر است به منظور مراقبت بیشتر از پای جراحی شده برای پوشیدن جوراب ، شلوار و کفش و… از گیره ی دسته بلند یا پاشنه کش کفش که دسته ی بلندی داشته باشد ، استفاده کنید.
مراقبت در حین استحمام و استفاده از سرویس بهداشتی بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
احتمال زمین خوردن در دستشویی و حمام بسیار زیاد است بنابراین نیاز است تا مراقبت بیشتری را مد نظر قرار دهید. برای پیشگیری از خطر زمین خوردن به موارد زیر توجه کنید:
می توانید درصورتی که مرتبا به توالت می روید از یک توالت فرنگی متحرکی درکنار تخت خود استفاده کنید.
مسیر اتاق خواب تا سرویس بهداشتی را در شب ها روشن نگه دارید.
از دمپایی های مناسب استفاده کنید تا از لیز خوردن جلوگیری کنید.
در صورت احساس سرگیجه و عدم تعادل پزشک خود را مطلع سازید.
به مدت سه ماه بعد از جراحی تعویض مفصل ران باید از توالت های فرنگی که ارتفاع آن حدود 5 سانتی متر از ارتفاع زانو درحالت ایستاده بیشتر باشد، استفاده کنید. برای بلند شدن از صندلی توالت فرنگی حتما باید از دستگیره ی محکم استفاده کنید و هرگز از جا حوله ای یا جای دستمال توالت برای بلند شدن یا نشستن کمک نگیرید.
به منظور استحمام از صندلی و فرش مناسب در زیر پای خود استفاده کنید و توجه داشته باشید که پایه های صندلی لیز نباشند و درکف حمام سر نخورند.
از نیمکت ( در وان) یا صندلی دوش ( زیر جایگاه دوش) برای استحمام خود کمک بگیرید. از دوش های دستی و شلنگ دار برای شستشوی خود استفاده کنید.
در نزدیکی محل دوش و یا نزدیک وان دستگیره های محکم تعبیه کنید تا برای جابجایی خود در حمام از آن کمک بگیرید.
برای شستشو و تمیز کردن نقاط تحتانی بدن خود ( پاها و سایر قسمت هایی که برای لمس آن ها نیاز است تا خم شوید) از ابزاری که دسته ی بلند دارند کمک بگیرید.
از چرخش های یکباره ی مفصل لگن و خم شدن بیش از 90 درجه ی آن خودداری کنید.
نحوه ی تردد از پله ها بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
از عصا و یا نرده های محکم ، برای بالا رفتن از پله ها کمک بگیرید.
برای بالا رفتن ابتدا پای جراحی نشده ی خود را حرکت دهید و روی پله ها قرار دهید و بدنبال آن پای جراحی شده ی خود را به کمک عصا بالا ببرید.
برای پایین آمدن از پله ها هم از عصا و نرده کمک بگیرید و ابتدا عصا را در پله ی پایینی بگذارید و سپس با انتقال وزن خود به سمت عصا و کاهش فشار به مفصل لگن ، پای جراحی شده را در پله ی پایینی قرار دهید.
نکات و اقدامات لازم در محیط کار
از نشستن روی صندلی های چرخ دار اجتناب کنید . ممکن است هنگام بلند شدن از روی صندلی حرکت کنند و از شما دور شوند .
تلفن ، کاغذ یادداشت ، کامپیوتر و غیره را روی یک میز نزدیک خود قرار دهید تا برای دسترسی به این وسایل به جلو خم نشوید.
به مدت طولانی در یکجا ننشینید و به دفعات مکرر بلند شوید و راه روید.
رانندگی سه هفته بعد از جراحی و با تجویز جراح بلامانع می باشد.
