سندروم درد پاتلوفمورال، دردی در جلوی زانو و اطراف کشکک زانو (پاتلا) است. گاهی به این سندروم، “زانوی دونده” هم می‌گویند و بیشتر برای افرادی که ورزش‌های دویدنی و پریدنی انجام می‌دهند، اتفاق می‌افتد.
در این بیماری، اغلب درد زانو در هنگام دویدن، بالا رفتن یا پایین آمدن از پله، نشستن طولانی‌مدت یا اسکات (نشستن با خم کردن زانو و بدون صندلی) بیشتر می‌شود. درمان‌های ساده‌ای مثل استراحت و کمپرس سرد (استفاده از یخ) کمک می‌کند، اما فیزیوتراپی برای کاهش درد این سندروم، لازم است.
علائم درد اطراف کشکک زانو
این سندروم معمولاً دردی شدید و خسته‌کننده در جلوی زانو ایجاد می‌کند. این درد ممکن است در هنگام فعالیت‌های زیر بیشتر شود:
- بالا یا پایین رفتن از پله‌ها
- زانو زدن به زمین یا اسکات (نشستن با خم کردن زانو و بدون صندلی)
- نشستن با زانوی خمیده برای مدت طولانی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر بعد از گذشت چند روز، درد زانو بهتر نشد، به پزشک مراجعه کنید.
عوامل ایجاد سندروم زانوی دونده
پزشکان عامل دقیق این سندروم را نمی‌دانند اما موارد زیر می‌توانند باعث ایجاد این سندروم شود:
- استفاده‌ی بیش‌ازحد: ورزش‌های پریدنی یا دویدنی، فشار زیادی بر روی مفصل زانو ایجاد می‌کند و همین هم باعث آسیب به ناحیه زیر کشکک زانو می‌شود.
- ضعف یا عدم توازن ماهیچه‌ها: اگر عضلات اطراف زانو و ران، زانو را به‌خوبی و تناسب فرانگرفته باشد، این سندروم ایجاد می‌شود. همچنین حرکات درونی زانو در طی اسکات هم به‌عنوان عامل ابتلا به این بیماری شناخته‌شده است.
- آسیب: صدمه زدن به کشکک زانو مانند دررفتگی یا شکستگی هم باعث ایجاد سندروم درد پاتلوفمورال می‌شود.
- جراحی: جراحی زانو، به‌خصوص جراحی رباط صلیبی و استفاده از تاندون کشکک به‌عنوان بافت پیوندی، خطر ابتلا به این سندروم را بیشتر می‌کند.
عوامل خطرزای سندروم پاتلوفمورال
عواملی که احتمال بیماری را افزایش می‌دهند:
- سن: معمولاً سندروم درد پاتلوفمورال روی بزرگ‌سالان و جوانان اثر می‌گذارد. عموماً مشکلات زانو در افراد مسن، در اثر ورم مفاصل ایجاد می‌شود.
- جنسیت: خانم‌ها دو برابر آقایان مستعد این بیماری هستند و احتمالاً هم به دلیل این است که لگن خاصره‌ی پهن خانم‌ها، زاویه‌ی بیشتری بااستخوان متصل به مفصل زانو دارد.
- ورزش‌هایی خاص: ورزش‌های دویدنی و پریدنی ممکن است که فشار اضافه‌ای بر زانوها وارد کنند، به‌خصوص وقتی سطح فعالیت بالا می‌رود.
پیشگیری از درد اطراف کشکک زانو
گاهی درد زانو بدون دلیل ایجاد می‌شود، اما اقداماتی می‌تواند در پیشگیری از این درد کمک کند:
- افزایش قدرت بدنی: اگر ماهیچه‌های چهار سر ران و جداکننده‌ی ران قوی باشند، زانو را در هنگام فعالیت متعادل نگه می‌دارند، اما نباید هنگام کار با وزنه، از حرکت اسکات استفاده کنید.
- انطباق و تکنیک: از پزشک خود در رابطه با فعالیت‌های قدرتی و انعطافی در جهت بهبود تکنیک خود برای پرش، دویدن و چرخش و کمک به قرارگیری مناسب کشکک زانو در جای خود، کمک بگیرید. مسئله‌ی مهم این است که برای قوی کردن ماهیچه‌های بیرونی ران پا فعالیت کنید تا از فرورفتن کشکک زانو به داخل در هنگام اسکات، پایین پریدن یا پایین گذاشتن پا در هنگام راه رفتن، جلوگیری کنید.
- کاهش اضافه‌وزن: اگر اضافه‌وزن دارید، کاهش وزن می‌تواند فشار را از زانوهایتان کاهش دهد.
- گرم کردن: قبل از دویدن یا فعالیت ورزشی، پنج دقیقه گرم‌کنید و یا فعالیت سبکی انجام دهید.
- کشش: با استفاده از فعالیت‌های کششی آرام، انعطاف خود را افزایش دهید.
- شدت فعالیت را تدریجی افزایش دهید: از تغییر ناگهانی شدت فعالیت خود، خودداری کنید.
- کفش مناسب فعالیت: دقت کنید که کفشتان اندازه و ضربه‌گیر خوبی داشته باشد. اگر کف پاهایتان صاف است، از کفی کفش استفاده کنید.
