- معاینات بالینی
- عکس رادیولوژی به صورت ایستاده از زانو
درمان غیر جراحی آرتروز زانو
آرتروز یک بیماری مزمن با پیشرفت به صورت زمان بر میباشد که میتواند زندگی و فعالیت روزانه و یا بالا رفتن سن فرد را دچار مشکل کند. از آنجایی که هیچ درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد، تمرکز بر اصلاح سبک زندگی، کاهش وزن و برنامهی ورزشی منظم، اهمیت زیادی در کنترل علائم، بهبود عملکرد بیمار و پاسخ به درمان دارد. همچنین توانبخشی مناسب بیماران قبل از جراحی تعویض مفصل و ادامهی آن بعد از دورهی نقاهت، به اثربخشی بیشتر جراحی و بهبود عملکرد روزانهی فرد منتهی میگردد. پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی نقش مهمی در این زمینه ایفا میکنند.
درمان بیماری آرتروز زانو شامل دو نوع درمان غیرجراحی و جراحی است. درمان غیرجراحی بیشتر در مراحل ابتدایی بیماری و درمان جراحی مربوط به مراحل پیشرفته تر بیماری است. از جمله مواردی که در درمان غیر جراحی آرتروز زانو استفاده میشود شامل موار زیر میباشد.
- درمان با دارو
- تزریق کورتیکواستروئید درون مفصل زانو
- تزریق ژل اسید هیالورونیک درون مفصل زانو
- تزریق PRP
- سلول درمانی
- ازن تراپی
درمان آرتروز زانو بدون جراحی شیوه درمانی است که میتوان با کمک متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی آن را درمان کرد.
کاهش وزن در درمان آرتروز زانو
وزن یکی از عوامل بسیار مهم در عارضه آرتروز زانو میباشد، کاهش وزن یکی از مهم ترین و اصلی ترین درمان های آرتروز زانو میباشد. و کاهش حداقلی وزن نیز تاثیر بسزایی در کنترل علائم بیمار دارد. هرچقدر میزان اضافه وزن کمتر باشد، پاسخ به درمانهای غیرجراحی، بهتر و طولانیتر خواهد بود. همچنین در بیمارانی که کاندید جراحی تعویض مفصل زانو میباشند در صورت کاهش وزن قبل از جراحی، نتایج مطلوبتری از تعویض مفصل خواهند داشت.
ورزش در درمان آرتروز زانو
ورزش کردن و افزایش فعالیت های بدنی باعث تقویت عضلات اطراف زانو است. بپیاده روی برای افراد مبتلا به آرتروز زانو، در سطوح هموار با استفاده از کفش مناسب میباشد که علاوه بر بهبود علائم آرتروز باعث پیشگیری از بیماریهای قلبی-عروقی، فشارخون و دیابت نیز میگردد. پیادهروی بر روی دستگاه تردمیل با سطح صاف و بدون شیب هم برای این افراد توصیه میشود.
ازدیگر ورزشهای مورد توجه استفاده از دوچرخه ثابت میباشد که بهتر است برای کاهش فشار وارده به زانو، ارتفاع صندلی افزایش یابد. در افرادی که به دلیل درد زیاد و یا اضافه وزن قادر به پیاده روی نیستند ورزشهای آبی مانند پیادهروی درآب جایگزین مناسبی میباشد. تمرینات تقویتی عضلات اطراف زانو به کاهش درد، بهبود عملکرد و افزایش پایداری مفصل زانو کمک میکند.
داروهای ضد درد و ضد التهاب برای درمان آرتروز زانو
شایعترین داروها در درمان آرتروز استامینوفن و ایبوبروفن هستند. درصورت مصرف بیشتر ازده روز دارو و عدم بهبود علائم بهتر است به پزشک مراجعه شود تا درصورت لزوم داروهای ضد التهاب قویتر تجویز شود.
مصرف خودسرانه و طولانی مدت این داروها با افزایش بروز عوارض جانبی همراه است و بهتر است از آن اجتناب شود.همچنین داروهای خوراکی شامل ترکیبات گلوکزآمین، کندروئیتین، زردچوبه و یا سویا-آووکادو میتوانند به کاهش درد در بعضی از بیماران کمک میکند. بهتر است مصرف این داروها تحت نظارت پزشک معالج صورت گیرد. داروهای موضعی مانند پماد فلفل (کپسایسین) و ترکیبات حاوی رزماری، منتول و گیاه پنجه شیطان هم در تسکین درد بیماران موثر هستند.
استفاده از کفش مناسب در درمان آرتروز زانو بدون جراحی
بهتر است افرتد همیشه از کفش های مناسب برای راه رفتن استفاده نمایند. در صورت نیاز و تحت نظارت پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی استفاده از بریس و کفی و کفش های مخصوص می تواند به کاهش علائم و بهبود تحرک بیمار کمک کند. در بیماران با درد شدید، تغییر شکل زانو و عدم تعادل حین راه رفتن، استفاده از عصا و یا واکر توصیه میشود.
بهتر است استفاده از کفی و بریس تحت نظارت پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی باشد تا از صرف هزینهی اضافی و نابجا جلوگیری گردد. انتخاب کفش مناسب میتواند به کاهش علائم حین راه رفتن و همچنین تحمل بیشتر پیاده روی کمک کند.
فیزیوتراپی در درمان آرتروز زانو بدون جراحی
استفاده از روش های فیزیوتراپی مانند سرما درمانی، گرما درمانی، الکتروتراپی و اولتراسوند از درمانهای شایع در زمان تشدید درد و عدم پاسخ به داروهای خوراکی بسیار مفیدمی باشد. طبق تجویز پزشک معالج ،جلسات فیزیوتراپی برای بیمار انجام میشود.علاوه بر استفاده از این مدالیتهها، تمرینات تعادلی و آموزش روشهای مناسب جهت انجام فعالیتهای روزانه به گونهای که کمتر باعث درد شوند در جلسات فیزیوتراپی صورت می پذیرد.
لیزر پرتوان در درمان آرتروز زانو
یکی دیگر از روش های درمانی پر کاربرد در زمینه درمان آرتروز زانو، لیزر درمانی با لیزر پرتوانمیباشد. لیزر دستگاهی است که نور گسیل شده از اتمها و مولکولها را به صورت موازی و هم جهت درآورده و در نهایت یک موج نور متمرکز و قوی را تشکیل و ساتع میدهد. لیزر یک روش درمانی غیر تهاجمی است، اثرات ضد درد آن نیاز به مصرف مسکن ها را کاهش می دهد، به راحتی قابل استفاده بوده و در صورتی که توسط فرد متخصص و آموزش دیده انجام شود عوارضی ندارد.
بطور خلاصه لیزر باعث تحریک تکثیر سلولی شده وبا افزایش تشکیل عروق، خون رسانی به بافت ها را تقویت میکند. علاوه بر این لیزر دارای اثرات ضد التهابی بوده و به ترمیم بافت های آسیب دیده کمک می کند.
لیزر درمانی آرتروز زانو
پیش از این، بیشتر دستگاه های لیزر مورد استفاده در بیماری های اسکلتی-عضلانی جزو گروه کم توان وده اند اما اخیرا گروهی از این لیزرها با کارایی بیشتر معرفی شده اند که به آنها لیزر پرتوان گفته می شود. لیزر پرتوان باعث تحریک سوخت ساز بدن، کاهش ورم بافتی و افزایش خون رسانی به بافت آسیب دیده شده و با تحریک پایانه های عصبی، اثرات ضد درد خود را اعمال میکند.
تکارتراپی در درمان آرتروز زانو
تکارتراپی یکی از جدیدترین روشهای درمانی در کاهش درد میباشد و در آن از امواج رادیوفرکانس جهت انتقال انرژی به بافت استفاده می شود. فواید درمانی تکار تراپی روی بدن توسط اثرات غیرگرمایی و گرمایی اعمال میشود. اثرات غیر گرمایی با ورود امواج رادیو فرکانس به بافت و انتقال جریان الکترومغناطیسی ایجاد میشود.
جریان الکترومغناطیسی باعث حرکت سریع تر یون های موجود در بافت و در نتیجه افزایش فعالیت سیستم لنفاوی شده که اثرات مطلوبی مانند کاهش تورم و التهاب را به دنبال دارد. اترات گرمایی تکار تراپی بر مبنای اتساع عروق است و با افزایش جریان خون در بافت هدف، منجر به افزایش رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت تحت درمان و در نتیجه تسریع بهبود بافتی، کوتاه شدن مدت زمان ریکاوری، کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفاصل میشود.هر جلسه تکار تراپی بین 20 تا 30 دقیقه زمان میبرد و تعداد جلسات و فواصل آن توسط پزشک متخصص تعیین میشود.
مگنت تراپی در درمان آرتروز زانو
مگنت تراپی یکی دیگر از درمانهای فیزیوتراپی و توانبخشی است که در آرتروز زانو استفاده میشود روش کار ان به این صورت است که بدن در معرض یک میدان مغناطیسی با فرکانس پایین قرار می گیرد. و این عمل باعث تحریک بافت و سلول میشود . بدن ما به طور طبیعی دارای میدان الکتریکی و مغناطیسی می باشد. سلول های بدن حاوی یون هایی هستند که می توانند تحت تأثیر نیروهای مغناطیسی قرار بگیرند.
هنگامی که بافت در معرض میدان مغناطیسی پالسی قرار میگیرد، جریان الکتریکی ضعیفی ایجاد شده و تمام سلول هایی که در معرض آن قرار دارند فعال می شوند. باور بر این است که اگر یک میدان مغناطیسی نزدیک بدن قرار گیرد، می تواند عملکرد میدان های مغناطیسی بدن را همسو و متعادل کند.
استفاده از کفش طبی در آرتروز زانو
پا و زانو ارتباط کاملا مستقیمی با هم دارندبه گونه ای که اگر یکی از این اعضا درد داشته باشد بر دیگری نیز تاثیر می گذارد. از آنجایی که دردهای حاصل از ساییدگی زانو با راه رفتن تشدید می یابد، در مواردی مانند ورزش های سنگین یا شغل هایی که زانو را بیشتر درگیر میکنند به همین منظور با استفاده از یک کفش مناسب که از طبی مناسبی برخودار است می توان از تشدید یافتن این علائم پیشگیری کرد.
تزریق داخل مفصلی کورتون
در صورت عدم پاسخ درد زانو به درمانهای گفته شده و یا در بیمارانی که به صورت حاد دچار تشدید درد، تورم و گرمی در مفصل زانو شدهاند، تزریق داخل مفصلی کورتون به بهبود سریع علائم کمک میکند. بسیاری از بیماران به دلیل نگرانی از ایجاد پوکی استخوان به دنبال تزریق داخل مفصلی کورتون، از پذیرفتن این درمان اجتناب میکنند در حالیکه تزریق داخل مفصلی نسبت به مصرف خوراکی و یا تزریق عضلانی ترکیبات کورتونی، عوارض بسیار ناچیزی دارد و سبب ایجاد و یا تشدید پوکی استخوان نمیشود.
به طورکلی تزریق کورتون با فواصل تزریق سه ماهه در هر مفصل بلامانع است و باعث کاهش قابل توجه و سریع درد میشود ولی این کاهش علائم به طور معمول حداکثر بین یک تا سه ماه طول میکشد. در صورت وجود تورم مفصلی قابل توجه، تخلیهی مایع مفصل توسط پزشک به کنترل بهتر و سریعتر علائم کمک میکند.
هیالورونیک اسید در درمان آرتروز زانو
هیالورونیک اسید باعث افزایش لغزندگی و کاهش اصطکاک در فضای مفصل غضروفی میگردند که در نهایت به کاهش درد، بهبود عملکرد و افزایش انعطاف پذیری و دامنهی حرکت مفصل زانو منجر میشوند. تعداد تزریق بر اساس جرم مولکولی دارو از یک تا سه نوبت تزریق در هر دورهی درمان متغیر است و اثرات آن به مدت چندین ماه ادامه دارد.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در درمان آرترز زانو
خون از دو قسمت پلاسما و سلول های خونی تشکیل شده است. پلاسما بخش مایع خون ماست که از آب و پروتئین تشکیل شده است. پلاسما باعث تسهیل حرکت گلبول های قرمز و سفید درون رگ میشود. پلاکتها ذرات کوچکی هستند که در تشکیل لخته خون و ترمیم بافتی مشارکت دارند.
گاز ازن در درمان آرتروز زانو
ازن یک گاز بی رنگ و بدبو است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده و عملکرد اصلی آن حفاظت در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید می باشد. علی رغم برخی عوارض نامطلوب مانند اثرات سمی بر سیستم تنفسی، گاز ازن اثرات درمانی بسیار زیادی نیز دارد. در سالهای اخیر استفاده از ازن تراپی در کنترل درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به بیماری های اسکلتی-عضلانی مورد توجه پزشکان زیادی در سراسر دنیا قرار گرفته و با توجه به این که گاز ازن خاصیت ضد التهابی بالایی دارد، نسبتا سریع الاثر است و محدودیت های تزریق کورتیکواستروئید (کورتون) را ندارد، محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
از شایعترین بیماری های اسکلتی عضلانی که ازن تراپی در آنها کاربرد دارد میتوان به آرتروز زانو و بیرون زدگیهای دیسک اشاره کرد.
تزریق داخل مفصلی ازن جهت درمان آرتروز زانو
به دنبال تزریق داخل مفصلی در فرد مبتلا به آتروز زانو، گاز ازن در مایع مفصلی حل میشود سپس از آزادسازی مواد التهابی و آنزیم های تخریب کنندهی غضروف جلوگیری کرده و با متوقف ساختن چرخه درد و التهاب، اثرات ضد التهابی خود را بدون اینکه منجر به تخریب غضروف شود، اعمال می کند. همچنین گاز ازن با تحریک فیبروبلاست ها و آنزیم های آنتی اکسیدان، اثر محافظتی بر روی غضروف مفصل دارد و قابلیت بازسازی و ترمیم نسبی در غضروف مفصل ایجاد می کند.
1 دیدگاه
[…] آرتروز زانو […]