استئوآرتریت زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف‌های محافظت‌کننده در مفصل شروع به تخریب می‌کنند و این بر حرکت استخوان‌ها بر روی‌هم تأثیر می‌گذارد و همین است که باعث ساییدگی استخوان‌ها روی‌هم و دردناک شدن حرکت مفصل و التهاب آن می‌شود. اگر این شرایط در مهره‌های ناحیه گردنی ستون فقرات ایجاد شود، به آن استئوآرتریت گردن میگویند. سردرگمی زمانی ایجاد می‌شود که اصطلاحات متفاوتی برای اشاره به استئوآرتریت گردن مورداستفاده قرار می‌گیرد ازجمله: اسپوندیلوز گردنی، بیماری مفصلی دژنراتیو یا آرتروز گردن . در این مقاله استئوآرتریت گردن اصطلاحی است که به‌طور خاص تخریب مفاصل فاست در ستون فقرات در ناحیه گردن را توصیف می‌کند.
مفاصل فاست، مفاصلی که دچار مشکل شده‌اند
مفاصل فاست مفاصل اصلی هستند که انعطاف‌پذیری ستون فقرات را باعث می‌شوند. دو مفصل فاست کوچک در پشت هرکدام از مهره‌ها قرار دارند (یکی در سمت راست و یکی در سمت چپ) که ما را قادر می‌سازند که گردن را به سمت جلو و عقب حرکت دهیم یا بچرخانیم. فاست از غضروفی سخت اما صاف در بالا و پایین سطح مفصل تشکیل‌شده و وظیفه آن محافظت از بخش پشتی استخوان مهره است. مفصل در یک کپسول محافظ قرارگرفته و در داخل این کپسول مایع سینوویال است که روان شدن حرکات را ممکن می‌کند.
هنگامی‌که غضروف شروع به تخریب می‌کند، استخوان بر روی استخوان دیگر مالیده می‌شود که این می‌تواند باعث رشد نابجای زوائد استخوانی شود که به آن استئوفیت (osteophytes) میگویند. مالش استخوان روی استخوان دیگر می‌تواند باعث التهاب و درد شود. علاوه بر این، تکه‌های استخوان و غضروف جداشده و ممکن است در مایع سینوویال کپسول مفصلی شناور شوند که این می‌تواند منجر به التهاب و ناراحتی بیشتر شود.
علل ابتلا به استئوآرتریت گردن
استئوآرتریت گردن بیشتر در پیری بروز می‌کند؛ بنابراین به نظر می‌رسد که سایش طبیعی استخوان‌ها در مفاصل در طول زمان عامل مهمی در بروز و پیشرفت آن باشد. بااین‌حال، جامعه پزشکی همچنان به مطالعه این مسئله ادامه می‌دهد. عوامل دیگری نیز در ایجاد استئوآرتریت نقش دارند، ازجمله:
- ژنتیک: بعضی از شواهد نشان می‌دهد که استئوآرتریت می‌تواند در خانواده‌هایی بیشتر باشد که این نشان می‌دهد بعضی از مردم به علل ژنتیکی دچار خرابی زودرس غضروف می‌شوند.
- صدمه: اگر مفصل دچار آسیب شود، مانند پارگی در غضروف و / یا کپسول مفصلی محافظ، مفصل ممکن است التهاب بیشتری پیدا کند و غضروف می‌تواند زودتر دچار خرابی شود. آسیب‌های مفصل به طرق مختلفی اتفاق می‌افتند، ازجمله سقوط یا مشارکت در یک ورزش.
- اشتغال: برخی از مشاغل، مانند شغل‌هایی که دارای حرکات تکراری هستند یا باید بار سنگین بلند کنند مانند ساخت‌وساز، می‌توانند فشار بیشتری بر ستون فقرات گردنی تحمیل کنند.
- وزن: افرادی که اضافه‌وزن دارند به‌احتمال بیشتری دچار استئوآرتریت زودرس، ازجمله در ناحیه گردن می‌شوند. وزن بیشتر به معنای بار بیشتر بر مفاصل است، اما امکان دیگری که وجود دارد این است که افراد دارای اضافه‌وزن بیشتر دچار التهاب مخرب می‌شوند.
در حال حاضر، اطلاعات پزشکی درباره اینکه آیا سیگار کشیدن باعث ایجاد استئوآرتریت در ستون فقرات می‌شود یا خیر، محدود است. بااین‌حال، ثابت‌شده که سیگار کشیدن با افزایش درد گردن به‌طورکلی ارتباط دارد.
چه هنگام استئوآرتریت گردن موضوعی جدی است؟
اگر استئوآرتریت گردن پیشرفت کند؛ خارهای استخوان به‌اندازه کافی بزرگ می‌شوند و این باعث تنگ شدن کانال نخاعی یا فورامن عصبی می‌شود. هنگامی‌که این کانال شروع به تنگ شدن می‌کند، نخاع یا ریشه عصب گردنی فشرده می‌شود. برخی از نشانه‌های جدی شامل بروز مشکل درگرفتن اشیاء و یا حتی مشکل درراه رفتن و یا هماهنگی حرکات می‌شود. اگر نخاع یا یک ریشه عصب به مدت طولانی و بدون مراقبت پزشکی تحت‌فشار باشد، آسیب دائمی می‌تواند رخ دهد.
علائم آرتروز گردنی
علائم استئوآرتریت گردن می‌تواند طیفی از احساس ناراحتی در ناحیه گردن تا درد بسیار شدید که کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد باشد، زمانی که استئوآرتریت گردن علامت‌دار می‌شود معمولاً با درد خودش را نشان می‌دهد. این درد:
- به‌تدریج شروع می‌شود و ممکن است در طول زمان به‌طور مداوم بدتر شود و یا نشود.
- به‌خصوص در مراحل اولیه بیشتر به شکل احساس خشکی و درد مبهم بروز می‌کند، نه درد تیز
- در صبح و هنگام بیدار شدن بدتر است و پس از کمی حرکت، بهبود می‌یابد.
- در پایان روز دوباره بدتر می‌شود.
- با استراحت درزمانی که درد شدت میابد، می‌توان آن را آرام کرد.
- به شانه یا بین تیغه‌های شانه تیر می‌کشد.
- وقتی گردن فشرده می‌شود، دردناک می‌شود.
- نیمه‌شب‌ها فرد را از خواب بیدار می‌کند.
- باعث سردرد، به‌ویژه در ناحیه پشت سر می‌شود.
فرد مبتلابه استئو آرتریت گردن ممکن است تمام این علائم یا تنها چند مورد را تجربه کند و علائم ممکن است در طول زمان پیشرفت یا تغییر کند.
علائمی که نشانه استئوآرتریت شدید گردن هستند.
همان‌طور که گفتیم، استئوفیت ها که همان خارهای استخوانی هستند در استئوآرتریت گردن اغلب ایجاد می‌شوند. برای برخی از افراد مبتلابه استئوآرتریت گردن، این رشد بیش‌ازحد استخوان ممکن است بر یک عصب ستون فقرات فشار بیاورد و علائم درد ارجاعی گردن، درد و سوزن سوزن شدن، بی‌حسی و / یا ضعف که به شانه، بازو و یا دست منتقل می‌شود را ایجاد کند. اگر استئوآرتریت بر روی نخاع تأثیر می‌گذارد، پس می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد نخاع شود که به آن میلولوپاتی گردن میگویند. این وضعیت می‌تواند شامل درد، سوزن سوزن شدن، بی‌حسی و یا ضعف در هر جایی از بدن در پایین گردن و همچنین مشکلات احتمالی در هماهنگی حرکات باشد. برای مثال، فرد مبتلابه آسیب نخاع گردنی، می‌تواند در راه رفتن، پوشیدن پیراهن یا کنترل عملکرد مثانه و روده مشکل داشته باشد.
تشخیص استئوآرتریت گردنی
برخی از شرایط می‌توانند به استئوآرتریت گردن شبیه باشند، بنابراین لازم است یک پزشک متخصص برای تشخیص دقیق و تنظیم برنامه درمان حضورداشته باشد.
برای تشخیص علت درد در بیماری که گردن درد دارد پزشک اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
- سابقه پزشکی بیمار را مرور می‌کند بسیاری از تشخیص‌های دیگر را می‌توان به‌سادگی با جمع‌آوری یک لیست کامل از علائم فعلی بیمار، تاریخچه پزشکی گذشته او و عادات شیوه زندگی فعلی‌اش رد کرد.
- معاینه فیزیکی انجام می‌دهد برای محدود کردن بیشتر لیستی که برای علل احتمالی درد گردن وجود دارد، پزشک، گردن بیمار را برای بررسی هر نوع ناراحتی یا حساسیت به لمس معاینه می‌کند، همچنین گردن را برای هرگونه ضعف قابل‌توجه یا محدودیت حرکتی بررسی می‌کند. اگر بیمار از درد ناحیه بازو شکایت کند، پزشک احتمالاً با به‌آرامی فشار دادن بازو به بالای سر، درحالی‌که به یک‌طرف خم‌شده، معاینه را انجام خواهد داد. به این تست Spurling میگویند که برای بررسی اینکه آیا فشرده‌سازی ستون فقرات گردن (به‌طور موقت) علائم بیمار را تشدید می‌کند یا علائم را ایجاد می‌کند، انجام می‌شود که می‌تواند نشان‌دهنده تحت‌فشار بودن خفیف یک عصب باشد.
اگر پزشک دلایل کافی برای تشخیص استئوآرتریت گردن داشته باشد، احتمالاً بیمار را به شروع برنامه درمان غیر جراحی هدایت می‌کند.
تکنیک‌های پیشرفته تشخیصی
اگر سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی به پزشک اطلاعات کافی ندهد، یا اگر طرح اولیه درمان، تسکین‌دهنده نباشد، ممکن است از روش‌های تشخیصی پیشرفته استفاده شود که می‌تواند شامل یک یا چند مورد زیر باشد:
- اشعه ایکس: با استفاده از اشعه الکترومغناطیسی یا اشعه ایکس (در رادیوگرافی استفاده می‌شود) در ستون فقرات تصاویر خوبی از استخوان‌ها و غضروف‌ها نشان داده می‌شود و مشخص می‌شود که آیا آن‌ها درحالی‌که تخریب هستند یا خیر.
- ام آر آی: با استفاده از امواج رادیویی و یک آهنربای قوی، تعداد زیادی مقطع به‌طور سری از بافت‌های نرم و استخوان عکس گرفته می‌شود. MRI استخوان را به‌خوبی اشعه ایکس نشان نمی‌دهد، اما در نشان دادن بافت نرم بهتر است و اگر به تحت‌فشار بودن عصب مشکوک باشیم مفید واقع خواهد شد.
- تزریقات تشخیصی یک پزشک متخصص می‌تواند جهت هدایت یک تزریق که دارو (استروئید و یا بیهوشی) را به‌طور مستقیم به داخل یا نزدیکی مفصل فاست در گردن می‌رساند، از اشعه ایکس استفاده کند. در تزریق در مفصل فاست گردن، سوزن به مفصل وارد می‌شود و دارو را در نزدیکی اعصاب کوچک که سیگنال‌های درد را به مغز منتقل می‌کنند، می‌رساند. بااینکه این نوع تزریق می‌تواند به مدت چندین هفته تا چند ماه تسکین موقت را به ارمغان بیاورد، اما بیشتر نوعی ابزار تشخیصی محسوب می‌شود تا مشخص شود آیا مفصل فاست منبع درد هست یا خیر. بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که بلوک عصبی میانی (مدیال) نسبت به تزریق در مفصل فاست در ستون فقرات گردن، به تسکین طولانی‌مدت تری می‌انجامد.
- تست الکترودیاگنوستیک: تست‌های مختلفی برای بررسی عملکرد عصب انجام می‌شود. دو تست معمولاً به همراه هم انجام می‌شود که شامل الکترومیوگرافی (EMG) که فعالیت الکتریکی را در عضلات اندازه‌گیری می‌کند و مطالعه هدایت عصبی است که چگونگی فرستادن سیگنال توسط عصب را بررسی می‌کند. مشکلی که در این آزمایش‌ها نشان داده می‌شود ممکن است علامتی از تخریب یا فشردگی در نخاع گردنی باشد.
این‌یک لیست کامل از تکنیک‌های تشخیص پیشرفته نیست. بسیاری از امکانات دیگر ازجمله سی‌تی‌اسکن با میلوگرام نیز وجود دارد که به تشخیص کمک می‌کند. تست‌های تشخیصی پیشرفته گران هستند، بنابراین معمولاً از آن‌ها استفاده نمی‌شود مگر اینکه گزینه‌های تشخیصی دیگر ناموفق بوده باشند.
تشخیص می‌تواند منعطف باشد!
هیچ تست مشخصی وجود ندارد که بتواند برای تشخیص صد درصد استئوآرتریت گردن استفاده شود. در عوض، پزشک به همان اندازه اطلاعات که ممکن است برای رد بیماری‌های دیگر و محدود کردن لیست تشخیصی لازم باشد اکتفا می‌کند.
علاوه بر این مهم است که به یاد داشته باشید که مطالعات تصویربرداری، مانند اشعه ایکس، اسکن MRI یا CT اسکن، ممکن است نتایجی را نشان دهد که با علائم بیمار مطابقت نداشته باشد. به‌عنوان‌مثال، MRI ممکن است تخریب شدید نخاع را نشان دهد، اما علائم بیمار به این شدت نباشد. به همین ترتیب، بیمار ممکن است علائم شدید داشته باشد، اما MRI تخریب قابل‌توجهی را نشان ندهد
به همین دلیل، مهم است که برای تنظیم برنامه درمان هر بیمار، به علائم ذکرشده توسط بیمار و اطلاعاتی که از تصویربرداری یا هر آزمایش دیگر تشخیصی به دست آورده‌ایم توجه شود.
درمان استئوآرتریت گردنی
گزینه‌های درمان برای استئوآرتریت گردن به‌طورمعمول بستگی به‌شدت علائم و چگونگی اثر آن‌ها بر زندگی روزمره دارد. اغلب، گزینه‌های درمان غیر جراحی برای مدیریت استئوآرتریت گردن کفایت می‌کند. در مواردی که درد بدتر می‌شود و روش‌های مختلف درمان در طول دوره 6 تا 12 هفته‌ای ناکارآمد بوده است، جراحی ممکن است به‌عنوان آخرین راه‌حل در نظر گرفته شود.
در مواردی که درد ناشی از استئوآرتریت متوسط است این توصیه‌ها کفایت می‌کند:
- استراحت درزمانی که شدت درد زیاد است. گاهی اوقات حرکات گردن به علت درد محدود می‌شود، استراحت به مدت یک بعدازظهر یا یک روز، اجازه می‌دهد که التهاب کمتر شود و درد از بین برود.
- سرما / یا گرما درمانی: بعضی افراد یک بسته سرد را، به‌ویژه پس از فعالیتی که باعث درد می‌شود، برای کاهش التهاب بکار می‌برند. سایر بیماران ممکن است گرما را ترجیح دهند، مانند استفاده از پد گرما یا پوشش گرما؛ یا حرارت مرطوب، مانند پوشش گرم مرطوب برای گردن و یا دوش آب گرم.
- استفاده از داروهای بدون نسخه: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، ادویل ممکن است باعث کاهش درد ناشی از التهاب شود که معمولاً همراه با آرتروز است. استامینوفن یکی دیگر از داروهای ضد درد است که می‌تواند کمک کند.
- سبک زندگی فعال: ورزش متوسط برای مفصل‌ها، ازجمله مفاصل فاست گردن، مناسب است. درحالی‌که استراحت گاهی اوقات در طول حرکات دردناک ضروری است. به‌عنوان‌مثال، متعهد شدن به پیاده‌روی روزانه می‌تواند راه خوبی برای افزایش فعالیت روزانه باشد و به‌طور طبیعی باعث تقویت احساس خوب شود.
