برسی بیماری آرتروز ستون فقرات، راهکار های درمانی و علل آرتروز ستون فقرات : آرتروز ساییدگی مفصل به همراه درد، تورم و خشکی مفصل است. آرتریت به معنای التهاب مفصل است و استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتریت است مشکل استئوآرتریت در غضروف مفصل است. در آرتروز غضروف مفصل نازک شده از بین می‌رود و استخوان اضافه در اطراف مفصل به وجود می‌آید.
آرتروز در واقع اصطلاحی است که به بیش از ۱۰۰ اختلال مفصلی اطلاق میشود که شایع‌ترین آنها عبارت‌اند از:
• آرتروز
• روماتیسم مفصلی
• اسپوندیلیت انکیلوزان
• آرتریت جوانان
• آرتریت پسوریازیسی
معمولا آرتروز ستون فقرات و کمر با خشکی یا گرفتگی و درد گردن یا کمر همراه است. آرتریت مهره‌های گردنی، یا اسپوندیلوز گردن، بر گردن و مهره‌های بالایی ستون فقرات تأثیر می‌گذارد. آرتریت مهره‌های کمر یا مهره های کمری ـ استخوان خاجی و ناحیه لگن را دچار مشکل می‌کند.
علائم آرتروز ستون فقرات
آرتریت ستون فقرات باعث سفتی یا درد مهره گردن یا پشت میشود که اگر شدید باشد به عصب ستون فقرات یا نخاع صدمه میزند. آرتروز کمر باعث میشود که کارهای روزمره با دشواری انجام شود و شدت بیماری در برخی افراد باعث ناتوانی آنان می‌گردد.
خشکی یا گرفتگی و درد مفصل از علائم اولیه آرتروزستون فقرات به شمار می‌رود، هر چند تمام بیماران مبتلا به آرتروز لزوماً درد و ناتوانی را تجربه نمی‌کنند. این علائم اولیه معمولاً صبح هنگام (به ویژه تا ۳۰ دقیقه پس از بیدار شدن) و همچنین عصرها شدیدتر است، به همین دلیل این درد را “درد ناشی از نخستین حرکت” می‌گویند،
درد صبحگاهی در طول روز و پس از شروع فعالیت‌های روزمره کاهش می‌یابد. درد مختل کننده خواب شبانه نیز غالباً یکی از علائم ابتلا به آرتروز ستون فقرات به شمار می‌رود.
دیگر علائم آرتروز ستون فقرات و کمر
• ورم کردن و داغ شدن یک یا چند مفصل، به ویژه زمان تغییرات جوی که احتمالاً به تغییرات فشار هوا و سرد شدن هوا مربوط میشود.
• احساس ناراحتی و درد موضعی در زمان فشار دادن مفصل یا ناحیه آسیب دیده ستون فقرات
• درد مداوم یا متناوب مفصل که غالباً با اصطلاح درد سنگین توصیف میشود و با حرکت کردن شدیدتر میشود.
• کاهش انعطاف پذیری مفصل، برای مثال ناتوانی در خم شدن و برداشتن اشیاء از روی زمین
• صدا دادن یا احساس ساییده شدن استخوان‌ها روی یکدیگر در زمان حرکت مفصل (کریپتوس) که بیشتر در گردن قابل توجه است.
• قوس غیرطبیعی ستون فقرات که احتمالاً به گرفتگی نامتوازن عضلانی مربوط میشود.
• احساس سوزش، گزگز یا بی‌حسی در عصب یا نخاع. این علامت زمانی بروز می‌یابد که زائده‌ها یا خارهای استخوانی در کناره مفصل‌های ستون فقرات تشکیل شوند و اعصاب را تحریک کنند.
عوامل آرتروز ستون فقرات
- آسیب یا ضربه دیدن مفصل
- نقص ژنتیکی تأثیرگذار بر غضروف
درمان آرتروز
در حال حاضر درمان اثبات‌شده قطعی آرتروز وجود ندارد ولی کاهش سرعت پیشرفت و توقف بیماری ممکن است.
مهم‌ترین اقدامات کنترل آرتروز
- تغییرروش زندگی
- ورزش
- کاهش وزن
- ترک سیگار
- دارو
دارو در درمان آرتروز ستون فقرات
می‌تواند درد و التهاب ناشی از آرتروز را کاهش دهد. نوع دارویی که پزشک تجویز می‌کند به‌شدت عارضه و شدت درد بیمار و سایر علائم بستگی دارد و در اکثر موارد پزشک یک سیر پلکانی را پیش می‌گیرد و با تجویز داروهایی ضعیف با دوز پایین آغاز می‌کند و در صورت عدم پاسخ‌دهی داروهای قوی‌تری تجویز می‌کند و درنهایت بازهم در صورت عدم تسکین درد تزریق دارو به ستون فقرات را تجویز می‌کند که مستقیماً داروی ضدالتهاب به ستون فقرات تزریق میشود (تزریق در ناحیه اپیدورال، تزریق در مفصل فاست)، ماساژ ستون فقرات، درمان‌های فیزیوتراپی، استفاده از گردن بند و کمربند طبی نیز از موارد درمان مکمل می‌باشند.
تعداد بسیار کمی از بیماران به جراحی نیاز خواهند داشت. در موارد ابتلا به آرتروز به‌ندرت پیش می‌آید که به‌صورت اورژانسی نیاز به جراحی باشد. معمولاً در ابتدا تمامی روش‌های غیر جراحی به کار گرفته می‌شوند. متخصص طب فیزیکی معمولاً ترکیبی از دو یا سه روش درمانی را به کار می‌گیرد که موجب تسکین درد بیمار میشود و در بیشتر موارد این روش‌های غیر جراحی به‌خوبی جواب می‌دهند.
آرتروز ستون فقرات و تخریب دیسک
آرتروز کمر و ستون فقرات یک مشکل شایع در بین بیماران مسن بوده ولی در بین همه رده سنی مشاهده میشود. شایع‌ترین نوع آرتروز ستون فقرات استئوآرتریت است و در سنین بیش از 50 سالگی رخ می‌دهد و به‌طور خاصی آرتروز با دیسک‌های تحلیل رفته (دژنراتیو) در ستون فقرات در ارتباط است.
بیماری دژنراتیو دیسک (خراب شدن دیسک بین مهره‌ای)
از شایع‌ترین علل کمردرد است که با بالا رفتن سن در همه افراد ایجاد میشود و با افزایش سن دیسک بین مهره‌ای دچار دژنرسانس میشود و در بعضی افراد به پیدایش بیماری دژنراتیو دیسک منتهی میشود. ممکن است انحطاط دیسک بین مهره‌ای با تحلیل رفتن مفاصل فاست ستون فقرات در اثر آرتروز شروع به‌مرورزمان فرسوده شود.
اختلالات مشترک و درد
دیسک و همچنین مفاصل فاست باعث تغییرات تخریبی در ستون فقرات میشود. این وضعیت اغلب به نام اسپوندیلوز نامیده میشود. شرایط بیماری دژنراتیو دیسک و آرتروز مختلف است و به‌طور جداگانه رخ می‌دهد. بعضی بیماران دچار بیماری دژنراتیو دیسک هستند ولی هرگز نشانه‌های مرتبط با آن را تجربه نمی‌کنند. درد بیماری دژنراتیو دیسک ناگهانی ایجاد میشود در آغاز بیمار درد اندکی در پشت حس می‌کند باگذشت زمان به‌تدریج بیشتر میشود.
نشانه‌های تخریب دیسک:
- کیست سینوویال: یک کیسه بافتی محتوی مایع سینوویال است کیست سینوویال خوش‌خیم بوده و معمولاً مشکلی برای بیمار ایجاد نمی‌کند ولی با تحت‌فشار قرار دادن کانال نخاعی می‌تواند باعث تنگی کانال نخاعی شود.
- استئوفیت: استئوفیت در ناحیه مفاصل تشکیل می‌شوند همچنین روی استخوان‌های ستون فقرات ایجاد میشود. علت اصلی ایجاد استئوفیت فرسایش و سایش استخوان‌ها است. در بیشتر موارد علامتی ندارد و ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد و اغلب طی رادیوگرافی به دلیل بیماری دیگر مشخص میشود. ولی ممکن است گاهی باعث درد و کاهش حرکت مفصل میشود.
درمان آرتروز ستون فقرات
تشخیص و شروع هرچه سریع‌تر نکته اصلی در مدیریت این عارضه است و بخش بیشتر درمان آرتروز به کاهش درد و التهاب و حفظ انعطاف‌پذیری و توانایی حرکتی مفصل متمرکز میشود که بدون آن انجام فعالیت‌های دلخواه ممکن نخواهد بود.
تشخیص دقیق
بسیاری از افراد بیش از سن 40 سالگی علائم انحطاط در ستون فقرات دارند و همه‌ی این افراد دارای درد یا نشانه‌های هستند.
- MRI: آسیب دیسک یا تنگ شدن ناحیه عصب ستون فقرات
- Ct-scan: آسیب استخوانی، تحلیل غضروف یا دیسک کمر و ستون فقرات
- آزمایش خون: اختلالات التهابی را نشان می‌دهد.
درمان فعال یا پیشگیرانه
بهترین درمان پیشگیرانه برای کمک به مدیریت علائم آرتروز یک برنامه ورزشی مناسب است که باید تجویز شود.
علت آرتروز ستون فقرات
علت آرتروز ستون فقرات در بین افراد مختلف، بسیار متفاوت اند. برای شناختن علل آرتروز کمر ابتدا باید دانست که انواع مختلفی از آرتروز می توانند ستون مهره را تحت تاثیر قرار دهند. بسیاری از موارد آرتروز علت مشخصی ندارند ولی عوامل خطر شناخته شده عبارت اند از :
- سن : معمولا آرتروز ستون فقرات پیرامون سنین 45 سال رخ می دهند.
- جنسیت : احتمال ابتلا به آرتروز در میان زنان حدود دو برابر است.
- آسیب : آرتروز ممکن است به دلیل جراحات به جای مانده ی ناشی از تصادف، حوادث ورزشی و یا آسیب های شغلی، ایجاد شود.
- وراثت : احتمال به ارث بردن بدشکلی های مفاصل و نقص در غضروف ها وجود دارد.
- اضافه وزن : وزن بیش از اندازه باعث فشار به مفاصل می شود.
